Chỉ định mở điện thoại xem vài phút nhưng khi ngẩng lên đã trôi qua nửa giờ
Lướt điện thoại bao lâu sẽ gây mất ngủ?ĐỌC NGAY
Khác với sách, báo giấy hay các hình thức nội dung truyền thống, nền tảng số không có điểm dừng rõ ràng. Việc cuộn liên tục khiến não không nhận được tín hiệu kết thúc, không có khoảnh khắc buộc phải dừng lại và đánh giá đã tiêu tốn bao nhiêu thời gian.
Cùng lúc đó, nội dung hấp dẫn xuất hiện theo cách khó đoán, lúc rất cuốn, lúc bình thường, tạo cảm giác chờ đợi không ngừng.
Thuật toán âm thầm ghi nhận mọi hành vi dừng lại, xem lâu, xem lại hay tương tác. Từ đó, nội dung được cá nhân hóa ngày càng sát với sở thích của từng người.
Dần dần, người dùng không còn chủ động lựa chọn xem gì, mà chỉ phản ứng với những gì được đưa ra trước mắt. Thời gian vì thế trôi nhanh không phải do người dùng thiếu ý chí, mà vì quyền kiểm soát đã bị chuyển dần sang hệ thống gợi ý tự động.
Đây là xung đột lợi ích rõ ràng. Nền tảng cần thời gian chú ý để tồn tại và phát triển, trong khi người dùng mong muốn sử dụng công nghệ ngắn gọn và hiệu quả. Khi hai mục tiêu này không trùng khớp, người dùng luôn ở thế yếu hơn.
Khi ý chí cá nhân không thắng nổi thiết kế công nghệ
Nhiều người mở điện thoại không phải vì muốn xem nội dung cụ thể, mà vì mệt mỏi, căng thẳng hoặc không muốn đối diện với khoảng trống. Điện thoại mang lại sự phân tâm nhanh chóng, ít tốn năng lượng và không đòi hỏi quyết định phức tạp. Trong những trạng thái tinh thần này, con người dễ bị cuốn sâu hơn, đặc biệt khi thiếu ngủ hoặc áp lực công việc kéo dài.
Việc đặt mục tiêu chỉ dùng điện thoại vài phút thường thất bại vì các ứng dụng không được thiết kế để tôn trọng giới hạn đó. Đằng sau mỗi thao tác vuốt là cả một hệ thống nghiên cứu hành vi, tâm lý và dữ liệu người dùng được tối ưu hóa để giữ chân con người lâu nhất có thể. Ý chí cá nhân, trong nhiều trường hợp, khó có thể thắng được một thiết kế đã được tính toán kỹ lưỡng.
Vấn đề vì thế không nằm ở chiếc điện thoại, cũng không nằm hoàn toàn ở người dùng. Nó nằm ở mối quan hệ giữa con người và công nghệ trong đời sống hiện đại. Hiểu được vì sao năm phút dễ trôi thành ba mươi phút không phải để đổ lỗi, mà để nhận ra rằng việc giành lại quyền kiểm soát thời gian cần nhiều hơn một lời nhắc nhở về kỷ luật cá nhân.
Người trẻ chuộng tài khoản clone, mạng xã hội thêm lộn xộn
